schermtijd

Is onophoudelijk Netflix kijken eigenlijk schadelijk voor mijn kind? Deze vraag kreeg ik onlangs van een ouder tijdens een oudergesprek op school. Het komt steeds meer ter sprake valt mij op, zowel in de klas als bij ouders. In het middelbaar beroepsonderwijs hebben we al enkele jaren te maken met diverse verslavingen, zoals bijvoorbeeld gameverslaving. Dit soort verslavingen zijn meer geaccepteerd in de maatschappij en worden in mijn optiek steeds sneller herkend, niet alleen in het onderwijs maar ook bij ouders. Maar hoe zit dat eigenlijk met Netflix en pubers? Waarom is die ‘press play’ knop nou zo ontzettend onweerstaanbaar?  

Het verhaal van Merel

Even terug naar het oudergesprek op school. “Merel is nog maar 16 en kijkt uren onophoudelijk naar series zoals Pretty Little Liars en Riverdale op Netflix”, vertelt de vader van Merel met een bezorgd gezicht. “Ze heeft een leuk sociaal leven, ze maakt haar huiswerk en voetbalt 2 keer per week. Uit school en ’s avonds is het voor haar een soort ontspanning denk ik. Toch maak ik mij zorgen, ze heeft ontzettend veel moeite met opstaan en reageert steeds vaker niet of kortaf naar ons. Merken jullie er wat van op school en ‘moeten’ wij er iets mee als ouders?”

Voor de meeste docenten (en jij als ouder) is er nu wellicht enige herkenning: Netflix en pubers lijken onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het beeld van de geïndoctrineerde puber die als een post-it aan zijn computerscherm geplakt zit en niet uitgekeken raakt. Ze kijken gerust 5-6 afleveringen achter elkaar, ook wel binge-watching genoemd. In de klas zien we dat het soms verslavingsvormen kan aannemen. Ik merk het als studenten een serie onder lestijd aan het kijken zijn of moeite hebben met op tijd komen voor de eerste les. Het uren kijken (lees: tot diep in de nacht) naar hun favoriete serie kan een oorzaak zijn.

Tieners op deze leeftijd weerspiegelen zich aan verhalen waarmee ze hun eigen persoonlijkheid kunnen ontwikkelen. Ze kijken de verhalen (vaak drama gerelateerd) op Netflix en zien hun eigen emoties in beeld gebracht. Dat kunnen ze dan weer delen met leeftijdsgenoten die dezelfde series kijken. Al maak je goede afspraken over mediagebruik in de klas of thuis, het blijft lastig om het puberbrein te sturen.

Do you want to press play?

Ok, afspraken maken helpt en schept wellicht duidelijkheid. Maar waarom blijft het puberbrein dan toch getriggerd om steeds op ‘press play’ na een aflevering te klikken? Onlangs heb ik mij verdiept in de combinatie Netflix en pubers, voornamelijk omdat het bij sommige studenten echt verslavingsvormen begint aan te nemen. En eerlijk gezegd, bij ons thuis dringt de verslavingsmodus soms ook door. Onze kleine meid van bijna 5 jaar weet precies hoe het allemaal werkt. Herkenbaar? Ik ging op onderzoek uit en stuitte op een aantal interessante ontdekkingen:

Wist je dat?

– Cliffhangers in series acute stress bij je veroorzaken en je stresshormonen activeren? Doordat je midden in de nacht geconfronteerd wordt met een spannende cliffhanger, ben je dus sneller geneigd door te gaan naar de volgende aflevering.

– Als je een serie hebt afgekeken dit een gevoel van verzadiging en plezier kan geven? We maken feitelijk gebruik van het beloningscentrum van onze hersenen wanneer we een geheel nieuw niveau van onze Netflix-beheersing bereiken, bizar hè?!

– Netflix-gebruikers wereldwijd elke maand meer dan 2 miljard uur aan films en series kijken? We delen in ons hoofd de tijdsblokken op een dag in 30 of 60 minuten in. En laat een serie nou vaak net 40 minuten duren. Daar gaat je tijdsmanagement; je kijkt toch geen anderhalve serie per keer? Dan kijk je er dus gewoon 2 (of meer!)

– De grote aantrekkingskracht van Netflix de flexibiliteit is? Met Netflix hoef je niet op tijd op te komen dagen of te wachten op iets. Jij bepaalt wanneer je een aflevering kijkt en hoeveel hij je er bekijkt. Vooral pubers waarderen deze flexibiliteit.

Kunnen we de Netflix verslaving bij pubers onder controle krijgen?

Een concreet antwoord op de vraag van ongeruste vader John is er helaas niet: je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen de schermtijd te beperken door daar samen gerichte afspraken over te maken. Maar wat als ze nou in bed op hun telefoon verder kijken? Zo rond de 14 tot 16 jaar ligt er een piek in het mediagebruik en is het als best ouder lastig om alles te controleren en beheersen. Kids op deze leeftijd willen zich nou eenmaal losmaken van het gezin en afzetten tegen de maatschappij. Zij weerspiegelen zich aan verhalen waarmee ze hun eigen persoonlijkheid kunnen ontwikkelen.

Mijn ervaring als studentcoach is dat er vaak meer aan de hand is dan alleen een Netflix- of gameverslaving. Onder jongeren lijkt een verband te zijn tussen overmatig naar het scherm kijken, of het nou gamen, internetten of televisie kijken is, overgewicht, overmatig alcoholgebruik, spijbelen of psychosociale problemen zijn. Of je een eventuele Netflix verslaving dan ook kunt voorkomen is, als je mij vraagt, best lastig en van vele (persoonlijke)factoren afhankelijk.

Liefs,

Christi

Instagram: rebel_in_a_dress

Bronnen:

Artikel ‘Screen Time Associated with Health Behaviors and Outcomes in Adolescents’, www.ingentaconnect.com

De namen in dit artikel zijn vervangen i.v.m. privacy.